Op 22 november 2023 vond in Vianen alweer de 4e expertmiddag brandveiligheid van de SFPE-Benelux en de VVBA plaats.
Het thema van deze middag was parkeergarages en brandveiligheid, wederom een actueel thema. De middag werd geopend door de dagvoorzitters Patries Robijn en John van Lierop. Zij gaven het woord eerst aan Erik Bijma van de Veiligheidsregio Noord-Holland-Noord.
Nieuwe ontwikkelingen: Visie van de brandweer
Erik is al vele jaren bezig met de brandveiligheid van parkeergarages en wordt door zijn collega’s gekscherend wel parkeErik genoemd. Hij licht toe dat de regelgeving met name gericht is op het effect van het ontstaan van een brand en daarin maar beperkt de inzet van de brandweer ondersteunt. De aankomende Omgevingswet biedt wel iets meer aandacht voor de brandbestrijding, bijvoorbeeld door de vereiste sprinklerinstallatie in enkele situaties.
Bij de brandbestrijding hanteert de brandweer de basisprincipes: eerst nadenken, dan verkennen en daarna een inzet doen gebaseerd op het inmiddels bekende quadrantenmodel. Belangrijke vragen voor de brandweer zijn: Wat brandt er? Waar brandt het? Heb ik voldoende koelend vermogen? Een brand in een ondergrondse parkeergarage is doorgaans lastig te bestrijden, omdat deze vragen onbeantwoord blijven. Het interventiemoment is hierbij van groot belang is (hoe eerder, des te beter). Voor de brandbestrijding is de aanwezigheid van een sprinklerinstallatie van grote meerwaarde. Ook een rookbeheersingsinstallatie kan nog steeds een relevante bijdrage aan de brandbestrijding leveren. Wanneer niet duidelijk is wat de risico’s zijn voor het brandweerpersoneel, kan de afweging worden gemaakt de parkeergarage niet te betreden, waardoor de brand wellicht in omvang, duur en intensiteit kan toenemen. Dit kan gevolgen hebben voor de (directe) omgeving. Erik roept daarom op om de brandweer meer te betrekken bij het ontwerp van parkeergarages, zodat er meer aandacht is voor de bestrijdbaarheid van de brand.
Nieuwe ontwikkelingen: Alternatieve brandstoffen
Na Erik mag David den Boer van Peutz het stokje overnemen om ons mee te nemen in de nieuwe ontwikkelingen van alternatieve brandstoffen. David licht eerst de verschillende typen voertuigen en hun afkortingen toe (BEV, ICE, HEV, FCEV). Hij licht toe dat de eerste auto met een brandstofmotor en een elektromotor rond dezelfde tijd zijn uitgevonden. Waar de brandstofmotor gemeengoed is geworden, is van de elektromotor lange tijd weinig vernomen. Hij neemt ons mee in een gedachtenexperiment waarbij de elektromotor gemeengoed was voor de afgelopen honderd jaar en dat iemand nu voorstelt om te gaan rijden met auto’s die een tank aan boord hebben met een licht ontvlambare vloeistof …
Daarna laat hij zien dat het brandvermogen van een ICE en een EV eigenlijk erg vergelijkbaar is. De piek in het brandvermogen van de ICE (wanneer de brandstoftank scheurt) is bij EV afwezig, maar het totale brandvermogen is redelijk vergelijkbaar, evenals het brandverloop. Bij de EV komt wel meer van het gevaarlijke HF (waterstoffluoride) vrij en het uitkrijgen van de brand in het accupakket kan erg lang duren. Naar het brandvermogen van de FCEV is minder onderzoek gedaan. De eerste onderzoeken lijken uit te wijzen dat het brandvermogen wat hoger is, maar vanwege de beperkte data kunnen hierover nog geen uitspraken worden gedaan. Bij FCEV speelt nu met name nog de zorg over het mogelijke risico op explosie of afblazen van waterstof in een ongecontroleerde richting. David is benieuwd wat de (nabije) toekomst van de industrie zal zijn.
NEN 6067 de nieuwe norm voor brandveiligheid van parkeergarages
Als derde spreker mag Bram Kersten van LBP Sight de nieuwe norm NEN 6067 toelichten. De werkgroep is reeds in 2016 gestart en in 2023 is de groene versie gepubliceerd. Bram is een van de opstellers van de ontwerpnorm, waarvan het commentaar binnenkort verwerkt zal worden. De wens van de werkgroep was om een norm te ontwikkelen waar de omvang van de brand en de aanwezigheid van voorzieningen samen bepalen of een voldoende veiligheidsniveau wordt gerealiseerd. Als vertrekpunt is een parkeergarage zonder voorzieningen genomen. Om de beperking van uitbreiding van brand te realiseren zijn diverse maatregelen opgenomen die de werkgroep heeft gewaardeerd. Het treffen van maatregelen resulteert samen in een maatregelpakket. Met behulp van de maatregelen wordt een Dmp (brandgevolgklasse D van het maatregelpakket) en een Dst (standaard grenswaarde voor brandgevolgklasse D) bepaald. De Dst wordt nog gecorrigeerd voor enkele correctiefactoren, bijvoorbeeld de aanwezigheid van EV in de parkeergarage, om de Dmax te bepalen. De Dmp dient kleiner te zijn dan de Dmax, dan is gelijkwaardige veiligheid aangetoond. In de norm is tevens een bepalingsmethode voor brandoverslag opgenomen. De norm kan niet gebruikt worden om de verplichte sprinklerinstallatie zoals voorgeschreven in het Bbl te laten vervallen.
Beoordeling van de brandveiligheid van parkeergarages in de praktijk
Na de pauze nemen Jacco Huijzer en Yvonne van Koert van Nieman Raadgevende Ingenieurs het woord voor hun duo presentatie. Jacco schets ons het beeld hoe we in Nederland met brandveiligheid in parkeergarages omgaan, gezien vanuit het historisch juridisch kader. De inzichten zijn door de jaren heen vaker gewijzigd en eigenlijk pas sinds 2003 gelden er landelijke prestate-eisen. Verleende vergunningen en bestaande garages geven ons een beeld van de inzichten met betrekking tot brandveiligheid vanuit het verleden. Een bestaande situatie kan gelijkwaardig zijn aan de huidige bouwregelgeving. Handhaven vanuit het bevoegd gezag zou daarom alleen kunnen wanneer niet aan de hoofddoelen van de bouwregelgeving wordt voldaan: voorkomen van slachtoffers en uitbreiding van brand naar de omgeving.
Yvonne laat ons enkele praktijkvoorbeelden zien aan de hand van uitgevoerde projecten. Het betreft bestaande parkeergarages die gewijzigd worden, waardoor het brandveiligheidsconcept opnieuw beoordeeld moet worden. Bijvoorbeeld het realiseren van een groene gevel bij een natuurlijk geventileerde parkeergarage of het aanbrengen van PV-panelen op een gesprinklerde garage. Eén casus heeft ze ter vergelijk ook ingevoerd in de ontwerpnorm NEN 6067, waarbij ze enkele varianten heeft beoordeeld. Ze betrekt in haar presentatie ook de zaal over het te hanteren veiligheidsniveau in verschillende situaties, bijvoorbeeld wanneer er in de directe omgeving in het geheel geen bebouwing aanwezig zou zijn. Het blijkt wel uit de casussen dat in de praktijk het wijzigen van een bestaande parkeergarage (hoe minimaal ook) al snel leidt tot een discussie over het acceptabele veiligheidsniveau.
Sprinkler- en watermistinstallaties in parkeergarages
Als laatste spreker is Cor Eckers van EFPC aan de beurt. Hij gaat in op de toepassing van VVB-systemen in de NEN 6067: de sprinkler- en watermistinstallatie. Hij licht de werking van beide systemen (en de verschillen) toe. Hij legt uit wat de doelen van de installaties en de kenmerken zijn: automatisch, gedragsonafhankelijk en 24/7 beschikbaar. In Nederland zijn er grofweg drie normen die veel toegepast worden voor sprinklerinstallaties: de NEN, NFPA en FM. Alle drie deze normen kennen ontwerpwaarden voor het stallen van motorvoertuigen, maar de waarden lopen behoorlijk uiteen. Bij een goed ontwerp biedt het VBB-systeem ondersteuning voor de inzet van de brandweer, door het beperkt houden van de brandomvang en het verstrekken van nuttige informatie ten behoeve van de plaatsbepaling. Per type voertuig gelden er specifieke aandachtspunten, bijvoorbeeld de langere brandduur bij de brand van een EV. De NEN 6067 speelt hierop in door een langere sproeitijd te vragen dan de standaard 60 minuten. Cor sluit af de een reclamefilmpje van een automerk, waarin voor de verandering de werking van de sprinkler een keer wel accuraat wordt weergegeven.
Tot slot
Na de presentaties worden de sprekers nog naar voren gehaald voor een korte paneldiscussie. Het blijkt wel dat het onderwerp onder de aanwezigen leeft. Het blijkt tevens dat het onderwerp ook voer voor discussie blijft. Nader onderzoek naar het brandgedrag van voertuigen en het brandverloop in verschillende typen garages wordt door iedereen toegejuicht. Waar iedereen het over eens is: dat het realiseren van brandveiligheid in een grote (ondergrondse) parkeergarage maatwerk is, haast iedere situatie is anders. In de (nabije) toekomst zal de omgeving hierin een grotere rol gaan spelen.
De voorzitters van de SFPE-Benelux en VVBA sluiten de middag af, waarna er nog gelegenheid is voor de netwerkborrel.
